Zararın neresinden dönülürse kardır demişler, doğru söylemişler. O yüzden rasyonel politikalara geri döneceğiz diye açıklama yapan ve bu yönde çalışmalar yapan Mehmet Şimşek ve ekibine destek olmak gerekiyor diye düşünüyorum.
Aslında ekonomide işler iyi kötü yolunda gidiyordu. Ta ki Eylül 2021 tarihinde başlanan faiz indirimlerine kadar. Ne olduysa bundan sonra oldu. Merkez Bankası faiz indirim kararı aldıkça dolara talep artı ve artan talep doları patlattı. Aşırı yükselen dolar kuru fiyat artışlarını kısaca enflasyonu fırlattı. Bu arada Merkez Bankası doların yükletmesini önlemek için dolar sattı bu da Merkez Bankası rezervlerini eritti. Hatta swap hariç rezervler (-) eksiye düştü. Faiz indirimleri devam ettikçe dolar ve enflasyon yükselmeye devam etti. Merkez bankası rezervleri eridi ve halk fakirleşti. Mehmet Şimşek’in göreve geldiği 3 Haziran 2023 tarihine kadar kısaca durum buydu.
Hatırlarsanız Mehmet Şimşek’te görevi devraldığında Rasyonel politikalara geri dönüleceğini bir anlamda Eylül 2021’den beri yürütülen ekonomi politikalarının tam tersinin yapılacağını ifade etmişti. Yine Merkez Bankası Başkan Yardımcısı da – Bizim şu an çalıştığımız sistemde ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti mevduat faizi linki kopmuş, politika faizi enflasyon linki kopmuş, faiz kur linki yani bağlantısı kopmuş durumda. Biz yedi aydır kopan linkleri tekrar ihdas ediyoruz diyerek durumu özetlemiş ve geçmiş politikaların rasyonellikten uzak olduğunu itiraf etmişti tıpkı Mehmet Şimşek gibi…
İşte Mehmet Şimşek ve ekibi şimdi rasyonel ekonomik politikalar uygulayarak ekonomiyi tekrar düzlüğe çıkarmaya çalışıyorlar. Beklendiği gibi enflasyonla mücadele ediyorlar. Faizleri artırıyor sıkı para politikaları uyguluyorlar. Parasal sıkılaştırmalar yapıyor kura mümkün olduğu kadar müdahale etmiyor piyasada ki fazla likiditeyi azaltmaya çalışıyorlar. Ayrıca Kur Korumalı Mevduat hesaplarını da en az zararla tasfiye etmeye gayret ediyorlar.
Bana göre Şimşek ve ekibinin önünde ki en büyük engel 31 Mart’ta yapılacak olan yerel seçimlerdir. Çünkü seçim üstü bazı kararları almak zorlaşır ve alınacak kararların yumuşatılması gerekir. Yine de şu ana kadar yaptıklarıyla güven verdiğini söyleyebiliriz.
Bir kaç gün önce açıklanan 2023 büyüme rakamları bu güvenin devam edeceğini gösterir nitelikte. Türkiye’nin 2023 yılında %4.5 büyümesi, GSYH’ sının ilk kez 1.1 trilyon doları aşması, kişi başına milli gelirinin de 13.110 dolara yükselmesi çok önemli. İhracat rakamları da kötü değil az da olsa artıyor ithalat rakamları düşüyor ve ihracatın ithalatı karşılama oranları yükseliyor. Enflasyon rakamları beklentilere paralel seyrediyor. Türkiye gri listeden yakında çıkacak ve ülkenin CDS puanı 300’ün altına geriledi tabi emekçi ve emeklilerin sıkıntıları, halkın alım gücünün düşmesi, gelir dağılımında ki adaletsizler gibi problemler de devam ediyor. Ancak biliyoruz ki makro dengeler kurulmadan mikro dengeler kurulamaz. O yüzden makro hedeflere yani enflasyon, rezerv artışı, İhracat artışı, alım gücünün yükseltilmesi , üretimin arttırılması gibi hedeflere yoğunlaşmak gerekiyor.
Şimşek ve ekibi aslında muhalefetin de söylediklerini yapıyor. Muhalefette faiz indirimi politikalarını eleştirmiş, Merkez Bankasının bağımsızlığını ve reel politikalara geri dönülmesini savunmuştu. Muhalefet seçim kazansaydı, bence ekonomide üç aşağı beş yukarı benzer politikaları uygulayacaktı. Belki bazı kararlarda mesela faiz artışında daha şahin politikalar uygulardı, bir de reformları hemen başlatabilirdi. Ancak yerel seçimleri onlar da dikkate alırdı diye düşünüyorum.
Şimşek ve ekibinin en büyük şansızlığı 31 Mart yerel seçimleri ise en büyük şansı da yerel seçimlerden sonra 2028 yılına kadar yani 4 yıl seçim olmamasıdır. İşte radikal kararların alınacağı daha şahin politikalarının uygulanacağı ve hukuk adalet şeffaflık kamu ihale kanunu gibi konularda reformların yapılacağı ve sonuçlarının alınacağı dönem de bu dönemdir. Tabi ki işine müdahale edilmez, dedikleri ve yaptıklarına destek çıkılırsa…
Sonuç olarak Şimşek ve ekibinin politikaları önce ve öncelikle hükumet tarafından desteklenmeli, hükumetin tekrar eski politikalara dönmeyeceğinin güveni topluma verilmeli ve muhakkak muhalefetin de desteği sağlanmalıdır. Türkiye 2002-2013 yılları arasında bunu başardı.
YİNE BAŞARIR! YETER Kİ DESTEK VERELİM YETER Kİ BAŞA DÖNMEYELİM…