Göç eden İskandinavlar, okyanusların buzunu eriten sıcak Ortaçağ döneminde, dünyanın en büyük adasında evler inşa ettiler. Araziden ve hayvan yetiştirmelerine izin veren hava koşullarından yararlandılar.
Grönland’ın kuzeyinde yerleşimciler mors avladılar ve dişlerini fildişinin yoğun talep gördüğü Avrupa’daki tüccarlara sattılar.
Ancak 1450 denizci aniden Kuzey Atlantik’te kayboldu. Ne yazılı kaynaklar ne de sözlü gelenek tam olarak nedenini açıklamıyor.
Yakın zamanda Harvard Üniversitesi’nden bilim adamlarının yaptığı bir araştırma, olası cevaplardan bazılarını veriyor.
Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı’nda yayınlanan çalışmada, bilim adamları adanın güney ucunda bulunan 500 çiftliği içeren bir Viking yerleşimine odaklandılar. Çiftliklerin, adanın çoğunu kaplayan Grönland buz tabakasının kenarından yaklaşık 4 km uzaklıkta ve çok uzak olmayan bir mesafede inşa edildiğini keşfettiler.
Vikinglerin ortadan kaybolması, Kuzey Yarımküre’nin büyük kısmının küçük bir buzul dönemi yaşadığı döneme denk geldi. Bu olayın Kuzey Atlantik’te özellikle ciddi etkileri oldu.
Bilgisayar simülasyonları daha önce Grönland kıyılarında büyüyen buz kütlelerini net bir şekilde gösteriyor. Muhtemelen verimli kıyı bölgeleri okyanus yüzeyinin birkaç metre altına kaldı ve bu da İskandinavlarının araziyi yetiştirme fırsatlarını azalttı.
Ama tek zorluk bu değildi. Harvard Üniversitesinin hazırladığı çalışmada, bilim adamları artan buz kütlesinin Grönland kıyıları ve sakinleri üzerindeki etkilerini daha ayrıntılı bir şekilde incelediler.
Hesaplamalar, büyüyen buz kütlesinin muhtemelen Grönland çevresindeki sular üzerinde artan bir yerçekimi etkisi yarattığını ve deniz seviyesinin 3,3 metreden az olmayan bir yükselmeye neden olduğunu ortaya koyuyor.
Böylece buz kütleleri hem deniz seviyesinin yükselmesine hem de manzaranın alçalmasına neden oldu. Bahse konu kombinasyon muhtemelen kıyı şeridinin yüzlerce metre geri çekilmesine neden olarak 200 km2 arazi ve birçok evi su altında bıraktı.
Önceki araştırmalar, Grönland’daki Viking döneminde yükselen deniz seviyelerinin olası bir faktör olduğunu zaten göstermişti.
Ancak bilim adamlarına göre, yükselen su ve toprak kaybı muhtemelen 1450 Grönlandlı İskandinav denizcinin kaybolmasında kilit bir faktördü.